Koel huis

Door klimaatverandering krijgen we steeds vaker te maken met extreem weer en hete zomers. Hoe bereik je dat je huis tijdens een warme zomer toch koel blijft? De beste manier is zorgen dat de warmte niet binnenkomt. 

Neem maatregelen tegen oververhitting met '4x eren' 

Neem maatregelen om oververhitting van je huis te voorkomen en begin het liefst niet als het al bloedheet is, maar denk er eerder over na. Maak een langetermijnplan waarbij je nadenkt over ‘4x eren': zon weren, isoleren, ventileren en groen integreren. Deze investeringen in en rond je huis houden je woning koeler. 

'Hang op, doe dicht, lucht door!'

Maak ook een kortetermijnplan: komt er een hittegolf aan? Kijk dan wat je nú kunt doen om het zo comfortabel mogelijk te houden. Misschien helpt dit geheugensteuntje je: 'Hang op, doe dicht, lucht door!'

Hang op: een schaduwdoek of andere buitenzonwering.
Doe dicht: de zonwering, en alle ramen, deuren en gordijnen. 
Lucht door: als het buiten koeler is dan binnen.

Lange termijnplan: Houd de warmte buiten

De warmte buiten houden? Denk aan '4x eren':

1. Zon weren
2. Isoleren
3. Ventileren
4. Groen integreren

Zon weren

Als je je huis koel wilt houden tijdens een warme zomer, dan is het belangrijk om de zon zoveel mogelijk uit je huis te houden. Dit doe je het beste door zonlicht niet direct op je ramen te laten schijnen. Zonwering aan de buitenkant werkt minstens 2 keer zo goed als zonwering aan de binnenkant van het raam. Je kunt kiezen uit allerlei soorten buitenzonwering, bijvoorbeeld zonneschermen, screens, luiken of rolluiken. Een boom die op warme dagen schaduw op je raam werpt, werkt ook als zonwering.

Zonwering én hr++-glas: extra goed

De combinatie van hr++-glas met zonwering aan de buitenkant werkt erg goed: het houdt wel zo’n 80% van de warmtestraling tegen. Heb je een raam op het zuiden waar je hr++-glas wilt laten plaatsen? Combineer dat dan altijd met zonwering, anders kan het juist erg warm worden in huis. Warmte die eenmaal binnen is, raak je in een goed geïsoleerd huis namelijk ook minder snel kwijt.

Let op: Hangen er (rol)gordijnen, luxaflex of lamellen voor jouw raam met hr++-glas? Hang die dan minstens 5 centimeter van het raam af en sluit ze helemaal als de zon erop staat (dus niet half). Er bestaat anders een kleine kans dat het glas breekt door grote temperatuurverschillen.

Isoleren

Een goed geïsoleerd huis is prettig in de winter, omdat het veel minder warmte verliest en de kou buiten houdt. Maar ook in de zomer heeft een goed geïsoleerd huis voordelen. Je houdt de warmte namelijk langer buiten de deur en daardoor warmt je huis minder snel op. Zorg er wel voor dat er geen zonlicht direct op je ramen valt en dat je ramen en (tuin)deuren dichthoudt. Zo voorkom je dat de warmte binnenkomt.

Ga je binnenkort verbouwen of een nieuw huis kopen? Neem dan, naast budget voor isoleren en ventileren, ook een post voor zonwering op.

Ventileren

Is je huis toch opgewarmd? Ga dan slim luchten en zet je ramen en binnendeuren wijd open wanneer de temperatuur buiten lager is dan binnen. Zo laat je het binnen lekker afkoelen. Rond zonsopkomst is het meestal het koelst.

Last van muggen? Met een hor voor de ramen houd je ze buiten. Zorg ook dat dieven je huis niet in kunnen door een geopend raam. In bovenraampjes kun je bijvoorbeeld een dwarsstang laten zetten. Er bestaan trouwens ook inbraakveilige ventilatieluiken.

Laat mechanische ventilatie of balansventilatie het werk doen

Heb jij in jouw huis mechanische ventilatie of balansventilatie? Die kun je slim gebruiken om je woning te koelen.

Mechanische ventilatie herken je aan de ventielen in het plafond van de keuken, de badkamer en de wc. Deze ventielen zorgen continu voor de afvoer van vuile lucht. Via ventilatieroosters in de ramen komt er verse lucht van buiten. Bij mechanische ventilatie kun je je huis koel kouden door de roosters aan de zonkant te sluiten en aan de schaduwkant open te zetten. Zo haal je minder warme lucht in huis. Is het buiten koeler dan binnen? Zet dan de ventilatie extra hard.

Balansventilatie is ook een vorm van mechanische ventilatie, waarbij de ventilator niet alleen voor de afvoer van lucht zorgt, maar ook voor de aanvoer van verse lucht. Meestal zit daar ook een warmte-terugwin (wtw) unit in verwerkt, die de binnenkomende lucht opwarmt met de uitgaande lucht. Heb jij balansventilatie met wtw en is het buiten koeler dan binnen (’s nachts bijvoorbeeld)? Schakel dan de bypass in: de buitenlucht wordt dan niet opgewarmd voor hij naar binnen wordt geblazen. Schakel de bypass juist weer uit als het buiten warmer is dan binnen: via de warmteterugwinning koelt de uitgaande lucht de binnenkomende lucht een beetje af.

Bij balansventilatie met warmteterugwinning (wtw) kun je ook een luchtkoeler met waterverdamping laten inbouwen. Die koelt de lucht die naar buiten gaat af. De binnenkomende lucht stroomt langs de afgekoelde lucht en wordt zo ook afgekoeld. Dit proces heet adiabatische koeling. Deze manier van koelen gebruikt water, maar is veel zuiniger dan een airco. Zorg wel dat de bypass van het ventilatiesysteem uitstaat.

Groen integreren

Groen in de tuin ziet er niet alleen mooi uit, het heeft ook een functie. Want door verdamping zorgt groen rondom, op of tegen je huis voor verkoeling. Zo blijft ook je tuin op warme dagen een fijne verblijfsplaats.

Maak van je gevel (buitenmuur) een groene gevel, dat helpt om de omgeving van je huis koel te houden. Je kunt klimplanten tegen de muur op laten groeien via een eigen klimrek. Gevelgroen schermt de muur af waardoor die niet zo warm wordt als een muur zonder groen. Groene gevels stralen daardoor minder warmte naar de omgeving uit. Een boom voor een raam houdt daarnaast de warmte-instraling tegen en zorgt op die manier voor verkoeling in huis en voor verkoelende schaduw in de tuin. Kies voor een bladverliezende boom of pergolabegroeiing, dan geniet je zomers van schaduw en in de winter laten de kale takken de zonnewarmte door.

Heb jij een plat dak of een dak dat een beetje schuin loopt? Maak er een groen dak van met sedumplantjes of ander groen. Bij hevige regenbuien hebben de planten een voordeel: ze nemen namelijk een deel van het regenwater op. Dat betekent dat je minder wateroverlast hebt. Wel zo handig, want extreme buien komen steeds vaker voor. Heb je plannen voor een groen dak? Overleg vooraf met een aannemer of constructeur of het dak en de muren stevig genoeg zijn (dat noem je de draagconstructie van je woning). En kijk op de groenesubsidiewijzer of er een subsidie beschikbaar is.

Slimme dakcombinaties

Als isolatie is een groen dak niet voldoende. Wil je de isolatie van jouw dak verbeteren, kijk dan of je het kunt combineren met maken van een groen dak. Wil je deze combi nóg beter maken? Plaats dan ook een aantal zonnepanelen. Die zijn erg op hun plek op een groen dak. Doordat de plantjes verkoelend werken, is de opbrengst van zonnepanelen op een groen dak iets hoger!

Verkoelend wit

In de zon zitten in een wit T-shirt voelt een stuk koeler dan in een zwart T-shirt. Wit weerkaatst de warmte namelijk veel beter dan zwart. En zo werkt dat ook voor je huis. Ter vergelijking: zwarte dakbedekking weerkaatst maar zo’n 5% van de warmte en witte dakbedekking wel 85%. In een wit huis kan de koelvraag tot zo’n 10% lager zijn dan in een huis met rode bakstenen en dakpannen. Wil jij een koeler huis, dan helpt het dus om je platte dak af te werken met witte dakbedekking of witte kiezels. En heb of wil je zonnepanelen? Op een wit dak produceren die iets meer stroom dan op een zwart dak, doordat het witte dak verkoelend werkt. Zonnepanelen op het dak zorgen ook voor schaduw, waardoor op een deel van het dak geen directe zon straalt.

Korte termijnplan: 'Hang op, doe dicht, lucht door!'

Komt er een hittedag aan? Denk dan aan dit geheugensteuntje: 

1. Hang op: Een schaduwdoek (of een oud laken) aan de buitenkant van je (dak)raam.
2. Doe dicht: De zonwering en alle ramen, deuren en gordijnen.
3. Lucht door: Buiten koeler dan binnen? Zet alle ramen tegen elkaar open.

Liever een ventilator dan een airco

Is het ondanks alle genomen maatregelen nog steeds erg warm in je huis? Dan kan een ventilator de gewenste verkoeling brengen. Een ventilator verbruikt veel minder energie dan een airconditioner (wel 20 keer minder dan een mobiele airco). Bovendien bevatten airco’s koudemiddelen. Dat zijn meestal sterke broeikasgassen die bijdragen aan klimaatverandering als ze vrijkomen. Voor het klimaat is een ventilator dus een betere keuze dan een airco.

Klimaatadaptatie en jouw woning

Behalve extreme hitte, zijn ook droogte en meer neerslag gevolgen van klimaatverandering. Wil je weten hoe je ook je tuin op deze veranderingen kunt aanpassen? Lees dan meer over klimaatadaptatie.