Biomassaketel: van gas naar hout

Eigen Huis

Een biomassaketel brandt op houtsnippers, houtblokken of houtpellets (geperste houtkorrels). Deze brandstoffen worden ook wel biomassa genoemd. De ketel zorgt voor verwarming van je huis én warm water in de douche en keuken.

Zakken met houtkorrels voor de biomassaketel.

Biomassaketel: van gas naar hout

Een biomassaketel is vooral een optie voor grote, vrijstaande huizen. Hij vervangt je hr-ketel op gas. Er komen wel meer schadelijke stoffen zoals fijnstof vrij bij het verbranden van de houtpellets. Dat kan gezondheidsklachten geven voor bewoners en omwonenden. Biomassaketels worden ook wel pelletketel of pellet cv-ketel genoemd.

Waarom we een biomassaketel niet aanraden:

In een vrijstaand huis in het buitengebied veroorzaakt een biomassaketel waarschijnlijk beperkt overlast. En je zit niet dichtbij de ketel want die staat in de bijkeuken of garage. Maar een biomassaketel draagt wel bij aan totale Nederlandse uitstoot van fijnstof en dus aan de luchtvervuiling.
Het wordt niet gezien als toekomstbestendige duurzame oplossing in het Nationaal Plan Energiesysteem, en is dus geen eindoplossing in de energietransitie. Kies als het bij jou kan liever voor een warmtepomp 
Alleen onder zeer specifieke omstandigheden zijn biomassaketels niet af te raden, maar zelfs onder die omstandigheden zijn ze ook niet per se aan te raden.

Tips biomassaketel

Je hebt een rookkanaal nodig voor de afvoer van rookgassen. Het is belangrijk dat de rookgasafvoer goed wordt aangelegd en boven de nok van het dak uitkomt. Dat zorgt voor een schonere verbranding en beperkt de overlast. Kies voor de aanleg een goede installateur met ervaring.
Koop houtpellets met het Better Biomass label én het EN plusA1-keurmerk. Better Biomass is een keurmerk voor duurzaamheid, EN plusA1 garandeert een goede kwaliteit verbranding.
Per jaar verbruikt een biomassaketel in een vrijstaande woning zo’n 5.200 kilo pellets. Dat neemt zo’n 9 kubieke meter ruimte in beslag (te vergelijken met een ruimte van 2 bij 1,5 meter en 2,9 meter hoog die je tot het plafond volstapelt). Bovendien moet de ruimte droog zijn. Voor houtblokken heb je nog meer ruimte nodig. Als je de pellets niet in één keer inkoopt, heb je minder ruimte nodig.
Je hebt een voldoende groot buffervat nodig, zodat de ketel zo constant mogelijk kan werken en niet steeds aan hoeft te slaan: dat scheelt uitstoot van fijnstof en verbetert het rendement.

Lees meer over de biomassaketel

De biomassaketel staat in een aparte ruimte, bijvoorbeeld de garage of bijkeuken. Hij werkt volautomatisch, je moet alleen zorgen dat er voldoende brandstof is. Houtpellets zijn voor de meeste huishoudens het meest praktisch: er is minder opslagruimte voor nodig dan voor houtsnippers of houtblokken. De meeste biomassaketels werken op pellets en worden ook wel pelletketel genoemd. De ketel heeft een voorraadvat (reservoir) voor de houtsnippers of –pellets, en een spindelmotor die voor aanvoer naar de verbrandingsplek zorgt. Ook zit er een ventilator in voor de afvoer van rookgassen. Je hebt een rookkanaal (pijp of schoorsteen) nodig om de rook af te voeren. De pijp moet boven de nok van het dak uitkomen.

Biomassaketels zijn ongeveer even zuinig met energie als nieuwere houtkachels en véél zuiniger dan een open haard, waarbij maar 10% van de warmte binnen blijft. Bij nieuwe biomassaketels wordt zo’n 80 procent van de energie nuttig gebruikt.

Sommige keurmerken voor houtpellets zeggen iets over de duurzaamheid van het bosbeheer (zoals PEFC) en de CO2-balans van het bos (zoals Better Biomass). Pellets zijn niet helemaal klimaatneutraal omdat er fossiele brandstoffen (aardolie, kolen, gas) gebruikt worden voor bosbouw en het transport van hout. Pellets die niet uit zaagafval worden gemaakt moeten bovendien gedroogd worden.

Bij het verbranden van pellets komt fijnstof vrij. Dat kan gezondheidsklachten en overlast geven voor bewoners of omwonenden. Wanneer je in het buitengebied woont met een ketel van goede kwaliteit, die goed is geïnstalleerd, is er misschien geen overlast. Maar omdat je een biomassaketel dagelijks gebruikt, leidt dat wel tot meer uitstoot van fijnstof vergeleken met een houtkachel die 2 avonden per week aan gaat.

Vind jouw energieloket

Bij het energieloket van jouw gemeente kun je terecht met vragen en voor onafhankelijk advies. Veel informatie vind je via de website, maar je kunt vaak ook bellen, chatten of een e-mail sturen.