Zo houd je je huis en tuin koeler met groen

Door klimaatverandering hebben we steeds vaker te maken met extreem weer. Zo stijgt de gemiddelde temperatuur en is het vaker heet. Dat merk je vooral in steden: tegels en stenen houden namelijk warmte vast. 

Planten en bomen kunnen juist op allerlei manieren voor verkoeling zorgen. Ze geven schaduw, weerkaatsten zonlicht en verdampen water. In de schaduw bereiken zonnestralen je niet en warmen jij en de omgeving minder op. Door verdamping koelt de lucht rond de planten en bomen af, ook dat kun je voelen. En de weerkaatsing van zonlicht zorgt ook nog eens dat de warmte minder opgenomen wordt door je omgeving. Hoeveel koeler je tuin precies wordt hangt van een aantal dingen af: denk aan het soort planten, de hoeveelheid groen en waar het groen in je tuin staat.

Vervang tegels door groen

Met een paar kleine veranderingen houd je je tuin koeler. Koester het groen dat er al is en maak grijze plekken groener. Een tuin vol tegels warmt sneller op en houdt warmte vast. Kies voor verschillende soorten planten die passen bij het bodemtype van je tuin en zet ze op de juiste plek. Houd bijvoorbeeld rekening met de hoeveelheid zon en schaduw en de uiteindelijke grootte van de planten. Zo houdt je tuin meer water vast en kan je tuin beter tegen droge periodes. Zet planten en bomen het liefst in de volle grond, niet in potten. Planten in potten drogen sneller uit en hebben vaker water nodig. Gebruik eventueel bodembedekkers om te zorgen dat de grond minder snel uitdroogt.

Plant bomen voor schaduw en verkoeling

Een boom in je tuin zorgt voor schaduw. Op warme dagen kan dat veel schelen: de gevoelstemperatuur kan in de schaduw van een boom tot ruim 10 graden lager zijn dan in de volle zon. Een boom voor je raam of gevel houdt zonlicht tegen en helpt het opwarmen van je huis te verminderen. Grote bomen met bladeren dicht op elkaar geven meer schaduw. 

Als je er ook in je tuin koeler bij wil zitten, dan zijn ‘dakbomen’ een goede optie. Door de takken te snoeien en te geleiden groeien ze horizontaal; in de vorm van een parasol. Daarom zijn ze ideaal om onder te zitten. De moerbei, moeraseik en de linde zijn inheemse soorten die het goed doen als dakbomen.

Bedenk goed waar je de boom plant. Een boom aan de zuidwestkant geeft schaduw op de warmste momenten van de dag. Kijk rond twaalf uur tot vier uur 's middags waar de zon staat en plant de boom zo dat hij schaduw geeft waar jij dat wil. Houd er ook rekening mee dat een boom niet alleen zon, maar ook wind tegenhoudt. Dat is prettig op winderige dagen, maar op warme zomerdagen kan een verkoelend briesje juist fijn zijn.

Weinig ruimte? Kies voor leibomen of een pergola

Heb je een kleinere tuin of een balkon? Denk dan eens aan een leiboom of pergola. De takken van een leiboom groeien in een platte vorm, bijvoorbeeld langs een rek. Daarom nemen ze minder ruimte in.  Een pergola is een constructie waar planten tegenaan kunnen groeien. 

Zet leibomen en pergola’s bij voorkeur aan de zuidwestkant van je tuin of balkon om de zon in de late ochtend en middag tegen te houden. Inheemse klimplanten die goed in een pergola groeien zijn bijvoorbeeld hop, kamperfoelie en klimop. Kies een soort die bladeren verliest in de winter als je dan juist wel zonlicht binnen wilt. Leibomen kun je ook voor een gevel plaatsen, zodat die koeler blijft in de zomer.

Vergroen je gevel

Een groene gevel is een verticale tuin met klimplanten die (eventueel via een klimrek) tegen de buitenmuur groeien. Het groen houdt het zonlicht tegen. Hierdoor is de temperatuur van de gevel zelf én van de lucht tussen de planten en de gevel een paar graden lager in vergelijking met een gevel zonder planten. Groene gevels stralen dan ook minder warmte naar de omgeving uit. Wil jij graag aan de slag met jouw gevel? Klik dan snel op de knop hieronder.

Maak slim gebruik van je platte dak

Heb je een plat dak of een dak dat niet te schuin loopt? Maak 'm dan groen. In de zomer warmt een groen dak minder snel op dan een dak met zwarte dakbedekking zoals bitumen. De lucht rond het dak is daardoor koeler. Als je dak niet (goed) geïsoleerd is kan ook de temperatuur onder het dak lager zijn. Vooral bij groene daken met een dikke substraatlaag merk je dan dat effect. Bij een goed geïsoleerd dak merk je onder het dak eigenlijk niks van de verkoeling. Wil je een groen dak aanleggen? Laat dan vooraf controleren of het dak en de muren stevig genoeg zijn.

Ga voor een groene omheining

Een groene omheining, zoals een haag, heeft veel voordelen ten opzichte van een schutting of muur. Een groene haag kan schaduw en verkoeling bieden en laat meer wind door dan een schutting. Daardoor kan een haag beter tegen harde windstoten en laat hij bij warm weer juist een koel briesje door. Ook gaat een haag langer mee dan een schutting en is het een fijne schuilplek voor vogels en insecten.

Leg een geveltuintje aan

Een geveltuin is een smalle strook planten direct tegen je gevel. Je kunt zelf een geveltuintje maken door een rijtje tegels weg te halen langs de gevel van je huis en daar planten te zetten. Het verkoelend effect is klein in vergelijking met bijvoorbeeld een boom of groene gevel. Maar als je planten vanaf je geveltuin laat klimmen tegen de muur, warmt de gevel wel minder snel op. Kies bij voorkeur voor planten die goed tegen hitte en droogte kunnen. Check vooraf bij je gemeente welke regels er gelden voor geveltuinen. 

Vergroen je balkon

Ook op een balkon kun je de temperatuur aangenamer maken. Kleine klimplanten kunnen in combinatie met bijvoorbeeld een pergola schaduw en verkoeling geven. Voorbeelden van inheemse klimplanten zijn kamperfoelie, hop of klimop. Wil je eetbare klimplanten op je balkon? Kies dan bijvoorbeeld voor erwten of bessen. Houd er wel rekening mee dat grond in potten sneller uitdroogt dan grond in een tuin. Kies daarom bij voorkeur voor soorten die goed tegen droogte kunnen. Of zorg dat de grond in de pot bedekt is met bodembedekkende planten of boomschors om verdamping van water tegen te gaan.