De ervaring van Marijn
Marijn ging samen met zijn VvE aan de slag met verduurzamen. Het energieverbruik ging omlaag en er kwamen zonnepanelen. Door de jaren heen is veel aangepakt. Lees welke stappen Marijn en zijn VvE hebben gezet en hoe ze een plan maakten.

We hebben ons gebouw verduurzaamt door zowel energieverbruik te verlagen als zonnepanelen te installeren. Dit heeft wel tijd gekost. Begonnen in 2009, maakten we in de loop der jaren verschillende stappen, zoals het vervangen van verlichting door LED en het verwijderen van verouderde apparatuur, waardoor ons stroomverbruik flink daalde.
In 2015 ontstond het idee voor zonnepanelen, en na diverse juridische en technische uitdagingen besloten we in 2020 om het dak te verhuren aan een energiecoöperatie. Het resultaat is een volledig zonnedak, waarbij zowel de VvE, de huurders als de woningeigenaren profiteren van de opbrengsten. We hebben niet alleen de verduurzaming gerealiseerd, maar ook ons collectieve energieverbruik aanzienlijk verlaagd.
Het proces van Marijn
Allereerst wilden we ons stroomverbruik verlagen. Ons gebouw heeft een lift, verlichting en een 42 Volt-transformator, dus daar zijn we gaan kijken of er minder energie verbruikt kon worden.
We zijn ook gaan kijken voor zonnepanelen. Daar hadden we wel al een idee van wat we wilden. Het hele dak moet vol met één systeem en uitgevoerd door één uitvoerder. We wilden het project zo inrichten dat iedereen eraan mee kon doen, VvE-leden, maar ook de huurders, waarbij we de VvE-vereniging voorrang wilde geven in aanschaf van zonnepanelen. Onze voorkeur ging uit naar een collectief project en we wilden de technische oplossing zo simpel mogelijk te houden.
Isolatie heeft ook onze aandacht, maar daar zijn we op dit moment nog niet diep ingedoken. De meeste woningen hebben al energielabel A. Er is HR++-glas, maar de kwaliteit daarvan laat te wensen over.
In 2009 zijn we begonnen met onderzoeken wat mogelijk is. De collectieve voorzieningen van de VvE verbruikten toen 8500 kWh per jaar. In 2013 hebben we PL-verlichting vervangen door LED-verlichting. Vervolgens hebben we in 2021 alle lampen vervangen door LED-armaturen, waardoor we nog maar 3000 kWh verbruikten. In 2022 hebben we de laatste stappen uitgevoerd door de verlichting in lift te verduurzamen met LED en radar en de 42 Volt-transformator voor de bergingen weg te laten halen. Op dit moment is het verbruik nog maar 2000 kWh per jaar.
De vraag om zonnepanelen ontstond in 2015. Het jaar daarop zijn we begonnen met de eerste verkenningen op technisch, juridisch en financieel vlak. Toen hebben we ook een aanvraag gedaan om energieadvies via de gemeente, die we in 2017 ontvangen hebben. Tussentijds veranderde er wat op juridisch vlak, waardoor we onze plannen moesten aanpassen. We hebben daarom in 2019 een nieuwe aanvraag gedaan bij de gemeente voor energieadvies.
Tijdens de alv heeft een lokale zonne-energiecoöperatie een presentatie gegeven over de verschillen tussen een collectief en een individueel project. De meerderheid heeft toen gekozen voor een collectief project. 2020 werd tijdens de alv unaniem besloten om het dak aan een energiecoöperatie te verhuren.
De woningbouwvereniging, de Alliantie, was niet van begin af aan actief betrokken. In 2016 is het convenant Toekomsbestendige Woningbouw MRA gesloten. Hierin spreken de gemeente Amsterdam en de woningbouwverenigingen af zo’n 30.000 woningen te verbeteren. Dat heeft er waarschijnlijk bij geholpen dat bij ons de Alliantie openstond om hierop meer samen te werken.
Op juridisch gebied veranderde er tijdens het proces ook van alles, waardoor we opnieuw naar onze plannen moesten gaan kijken.
De terugverdienscenario’s moesten bijvoorbeeld een paar keer aangepast worden. En vanwege de onduidelijkheden in de salderingsplannen was er veel discussie tussen leden die niet geloofden dat de salderingsregeling aangepast zou worden en leden die dat wel geloofden. Dat waren geen fijne discussies.
De grootste domper was de nieuwe energiewet in 2018, die in werking werd gesteld een maand nadat we als VvE unaniem hadden besloten tijdens de alv om zelf een zonnecoöperatie op te richten. Het bedrijf dat ons hierbij zou ontzorgen door de uitvoering voor haar rekening te nemen en tijdens de alv aanwezig was mocht vanwege de nieuwe wetgeving niet meer bestaan (als dochter van een grote energiemaatschappij). Hierdoor konden we eigenlijk weer opnieuw beginnen en was de motivatie flink getemperd.
De laatste verandering vond plaats toen de postcoderegeling werd vervangen door de nieuwe SCE-regeling. Bij het postcoderoosproject hebben leden die deelnemen recht op teruggave van de energiebelasting. Met de SCE-regeling ontvangen energiecoöperaties of VvE’s gedurende de looptijd van een energieproject subsidie per geproduceerde kWh. Deze wisseling vond plaats nadat we besloten hadden om aan de postcoderegeling deel te nemen via een zonnecoöperatie. Dit zorgde voor enige onrust, omdat de financiële consequenties moeilijk te overzien waren, maar het project was al gestart en is gelukkig gewoon doorgegaan.
Het creëren van draagvlak onder bewoners was ook zeker geen makkelijke taak. Een deel van bewoners was bang voor technische en financiële tegenvallers. Dit hebben we om kunnen buigen door zo veel mogelijk informatie te geven. Iedereen mocht vragen indienen en die hebben we zo goed mogelijk proberen te beantwoorden in een document waar iedereen bij kon. Dat wil zeggen dat de meeste vragen beantwoord werden door de zonnecoöperatie aan wie we ons dak wilden verhuren en die het project gingen uitvoeren. Ook hebben we gesproken met een andere VvE die al ervaring hadden met deze coöperatie voor een second opinion.
We wisten heel goed wat we wilden. Het vinden van een oplossing die aan al onze uitgangspunten kon voldoen was een flinke taak waarbij we lang hebben gezocht totdat we de goede oplossing gevonden hadden. De oplossing die we nu hebben bestond in feite nog niet echt toen we in 2015 op onderzoek uitgingen. We hebben misschien ook een beetje geluk gehad dat het proces niet zo snel ging.
Het hele schuine dak ligt vol met zonnepanelen. Dat is allemaal gedaan door één uitvoerder, dus precies zoals we wilden. Iedereen heeft de kans gekregen om mee te doen, de VvE als vereniging, de individuele VvE-leden (oftewel de woningeigenaren) en de huurders. De technische oplossing hebben we zo simpel mogelijk kunnen houden. Dus ja, zoals we het ons voorgenomen hadden, zo hebben we het ook kunnen realiseren.
Het mooie aan hoe we het uiteindelijk opgelost hebben met een zonnecoöperatie, is dat iedereen profiteert van de opbrengsten. De verhuur van het dak komt als inkomsten erbij voor de VvE, die ook nog eens profiteert van de stroomopbrengsten van de ingekochte panelen. En de stroomopbrengsten zijn fijn voor de leden die hebben meegedaan aan het project.
En vergeet niet dat we ons collectieve stroomverbruik omlaag hebben gekregen! Met een investering van zo rond de €5.000,- hebben we jaarlijks 6.500 kWh weten te besparen. De 42 Volt-transformator hebben we wegkunnen halen. De lift heeft LED en een bewegingsradar en alle 43 lampen zijn vervangen door LED-armaturen met bewegingsradar en lichtsensor.


De tips van Marijn
-
Maak een projectteam (minimaal 2 personen), dat bereid is om het hele proces te begeleiden en regelmatig updates geeft aan rest van de VvE.
-
Het is heel handig als een teamlid de technische kant van het gebouw kent of zich erin wil verdiepen.
-
Zorg voor draagvlak. Opstellen van een aantal uitgangspunten kan hierbij helpen.
-
Wees kritisch op adviezen van andere partijen, waaronder ook de overheid!
Samenstelling VvE
Een gemengde VvE met 11 particuliere appartementen en 10 sociale huurwoningen in Amsterdam Oost. Het gebouw is in 2002 gebouwd maar werd al snel verduurzaamd.