Biomassaketel: van gas naar hout

Een biomassaketel brandt op houtsnippers, houtblokken of houtpellets (geperste houtkorrels). Deze brandstoffen worden ook wel biomassa genoemd. De ketel zorgt voor verwarming van je huis én warm water in de douche en keuken.

Zakken met houtkorrels voor de biomassaketel.

Een biomassaketel is vooral een oplossing voor grote vrijstaande huizen. Hij vervangt je hr-ketel op gas: die kan dus de deur uit. Als de houtkorrels (pellets) gemaakt worden van snoeihout en zaagsel, leidt het tot minder CO2-uitstoot dan een hr-ketel op gas. Er komt wel fijnstof vrij bij het verbranden van de houtpellets.

Biomassaketels zijn niet te vergelijken met een open haard of een houtkachel. Ze zijn veel zuiniger en schoner. Biomassaketels worden ook wel pelletketel of pellet cv-ketel genoemd.

Is mijn woning geschikt?

Check hier of een biomassaketel bij jou mogelijk is.

Je woont in een groot vrijstaand huis en je wilt meerdere ruimtes in huis verwarmen.
Je huis heeft een rookkanaal (schoorsteen) tot voorbij de nok van het dak, of zo’n rookkanaal is aan te leggen.
Je hebt genoeg ruimte om pellets op te slaan (zo’n 1 tot 9 m3, afhankelijk van hoe vaak je nieuwe voorraad koopt). Het is handig wanneer deze in dezelfde ruimte opgeslagen kunnen worden als de installatie, maar het is niet noodzakelijk.

Kosten biomassaketel

Een biomassaketel die op houtpellets brandt, kost zo’n 28.000 euro, inclusief installatie. Er is geen subsidie op biomassaketels. Er komen nog kosten bij voor de aanleg van het rookkanaal (2000 euro) en een buffervat (500 euro voor een vat van 200 liter).

Energiekosten

Stel: je woont in een vrijstaand huis met 2 personen en je verbruikt nu 2.300 m3 gas per jaar (voor verwarming en warm water). Wat ben je dan kwijt met een biomassaketel?

Apparaat	Energieverbruik voor verwarming en warm water per jaar	Energiekosten per jaar (gasprijs € 1,45/m3, pellets 55 cent/kilo)
HR-ketel	2.300 m3 gas	€ 3.300*
Biomassaketel	5.200 kilo houtpellets	€ 2.800

*Bij de hr-ketel komt er nog € 290 per jaar bij voor de gasaansluiting (vastrecht).

Berekend met 1,45 euro per kubieke meter gas. Dit is de gemiddelde prijs die verwacht wordt voor de jaren 2025-2040. We rekenen hiermee omdat de besparing niet eenmalig is, maar jaarlijks terugkeert. De gemiddelde gasprijs van dit moment (januari 2024) is toevallig hetzelfde. Jouw gasprijs van dit moment kan hoger of lager zijn; de besparing is op dit moment dan ook hoger of lager.

Houtpellets: 55 cent per kilo.

De stookkosten van de biomassaketel zijn berekend met pellets (geperste houtkorrels) als brandstof. Houtsnippers en houtblokken zijn in de praktijk namelijk vooral geschikt voor boerderijen, landhuizen en woningen met bedrijfsruimte, omdat er veel ruimte voor de ketel nodig is. De prijs van een biomassaketel die houtsnippers verbrandt is hoger, maar de houtsnippers zijn goedkoper.

Tips biomassaketel

Biomassaketels zijn 80 procent schoner dan gewone houtkachels. Bij het stoken van hout komt plaatselijk fijnstof vrij: dat kan gezondheidsklachten geven voor bewoners en omwonenden. Met een biomassaketel die goed is geïnstalleerd, is de overlast gering.
Je hebt een rookkanaal nodig voor de afvoer van rookgassen. Het is belangrijk dat de rookgasafvoer goed wordt aangelegd en boven de nok van het dak uitkomt. Dat zorgt voor een schone verbranding en voorkomt overlast. Kies voor de aanleg een goede installateur met ervaring.
Koop houtpellets met het Better Biomass label én het EN plusA1-keurmerk. Better Biomass is een keurmerk voor duurzaamheid, EN plusA1 garandeert een goede kwaliteit verbranding.
Per jaar verbruikt een biomassaketel in een vrijstaande woning zo’n 5.200 kilo pellets. Dat neemt zo’n 9 kubieke meter ruimte in beslag (te vergelijken met een ruimte van 2 bij 1,5 meter en 2,9 meter hoog die je tot het plafond volstapelt). Bovendien moet de ruimte droog zijn. Voor houtblokken heb je nog meer ruimte nodig. Als je de pellets niet in één keer inkoopt, heb je minder ruimte nodig. Je betaalt dan ongeveer 10% meer voor de pellets.
Je hebt een voldoende groot buffervat nodig, zodat de ketel zo constant mogelijk kan werken en niet steeds aan hoeft te slaan: dat scheelt uitstoot van fijnstof en verbetert het rendement.
Kies voor het installeren van de kachel en het maken van het rookkanaal een goede installateur met ervaring. Vraag de installateur of hij ervaring heeft met SCIOS goedgekeurde installaties.

Lees meer over de biomassaketel

De biomassaketel staat in een aparte ruimte, bijvoorbeeld de garage of bijkeuken. Hij werkt volautomatisch, je moet alleen zorgen dat er voldoende brandstof is. Houtpellets zijn voor de meeste huishoudens het meest praktisch: er is minder opslagruimte voor nodig dan voor houtsnippers of houtblokken. De meeste biomassaketels werken op pellets en worden dan ook wel pelletketel genoemd. De ketel heeft een voorraadvat (reservoir) voor de houtsnippers of –pellets, en een spindelmotor die voor aanvoer naar de verbrandingsplek zorgt. Ook zit er een ventilator in voor de afvoer van rookgassen. Je hebt een rookkanaal (pijp of schoorsteen) nodig om de rook af te voeren. De pijp moet boven de nok van het dak uitkomen.

Vergeleken met bestaande houtkachels zijn biomassaketels veel zuiniger met energie. Bij biomassaketels wordt zo’n 80 procent van de energie nuttig gebruikt. Bij een houtkachel is dat 60 tot 80 procent, bij een open haard 10 procent.

Het merendeel van houtpellets die in Nederland te koop zijn, komen uit Nederland of West-Europa en worden gemaakt van snoeihout of zaagsel van houtverwerkende bedrijven. Sommige keurmerken voor houtpellets zeggen iets over de duurzaamheid van het bosbeheer (zoals PEFC) en de CO2-balans van het bos (zoals Better Biomass). Pellets zijn niet helemaal klimaatneutraal omdat er fossiele brandstoffen (aardolie, kolen, gas) gebruikt worden voor bosbouw en het transport van hout.

Bij het verbranden van pellets komt fijnstof vrij. Dat kan gezondheidsklachten en overlast geven voor bewoners of omwonenden. Met een ketel van goede kwaliteit, die goed is geïnstalleerd, is deze overlast gering. De uitstoot van schadelijke stoffen is 80% lager dan bij bestaande houtkachels. Maar omdat je een biomassaketel dagelijks gebruikt, leidt dat wel tot meer uitstoot van fijnstof vergeleken met een houtkachel die 2 avonden per week aan gaat.

Vind jouw energieloket

Bij het energieloket van jouw gemeente kun je terecht met vragen en voor onafhankelijk advies. Veel informatie vind je via de website, maar je kunt vaak ook bellen, chatten of een e-mail sturen.

Ik woon in de gemeente

Wat zoek je?

Over verbeterjehuis