Volledig elektrische warmtepomp: van gas naar stroom
Een volledig elektrische warmtepomp met buitenunit zorgt voor de verwarming van je huis en het warme water in de keuken en badkamer. Deze warmtepomp gebruikt stroom om warmte uit de lucht te halen. Met een volledig elektrische warmtepomp kan je huis op een energiezuinige manier van het aardgas af. Er is een aantrekkelijke subsidie op warmtepompen.
Een volledig elektrische warmtepomp is goed voor het klimaat: je CO2-uitstoot voor verwarming daalt met zo'n 50 tot 65 procent. Deze klimaatwinst wordt groter als er meer groene stroom in Nederland komt. En ook je energierekening gaat omlaag.
Een volledig elektrische warmtepomp is geschikt voor huizen met redelijk tot (zeer) goede isolatie. De warmtepomp heeft een voorraadvat voor warm water. Je combineert hem met vloerverwarming, wandverwarming of radiatoren die veel warmte kunnen afgeven.
Is je huis nog niet geschikt voor een volledig elektrische warmtepomp? Kijk dan eens of een hybride warmtepomp iets voor jou is, dit is een kleine warmtepomp die samenwerkt met de cv-ketel en is een goede tussenstap naar een aardgasvrij huis.
Ga meteen naar
Is mijn woning geschikt?
Check hier of een volledig elektrische warmtepomp bij jou mogelijk is.
-
Je huis is redelijk tot (zeer) goed geïsoleerd. Dat wil zeggen: je hebt minstens 8 tot 12 centimeter dak- en vloerisolatie en een geïsoleerde spouwmuur. In de ramen zit HR++ glas of triple glas (in elk geval in de ruimtes die je verwarmt: woonkamer, keuken, badkamer).
-
In huizen die vanaf 1992 gebouwd zijn kan je zonder veel aanpassingen overstappen op een volledig elektrische warmtepomp. Check wel of jouw huis al HR++ glas heeft, want dit was tot 2000 nog niet standaard. Huizen van vóór 1992 zijn geschikt als ze goed zijn na-geïsoleerd.
-
Vloerverwarming is heel geschikt in combinatie met een warmtepomp. Maar ook met gewone radiatoren of convectoren kun je het huis ook warm krijgen, als ze maar groot genoeg zijn. Misschien moet je er een paar vervangen of bijplaatsen. Soms helpt een radiatorventilator al voldoende (een eenvoudig apparaatje dat je onder de verwarming klikt en dat de warmte sneller verspreidt).
-
Er is in huis ruimte voor de warmtepomp met voorraadvat (denk aan een grote koelkast: 60 bij 60 cm, 180 cm hoog).
-
Er is buiten plek voor de buitenunit (die lijkt op de buitenunit van een airco).
Voorbeeld van een buitenunit van een volledig elektrische warmtepomp
Kosten en subsidie volledig elektrische warmtepomp
Een volledig elektrische warmtepomp met buitenunit kost zo'n 12.000 euro. Maar je kunt subsidie krijgen voor de warmtepomp. Voor de warmtepomp in het voorbeeld hieronder krijg je bijvoorbeeld 3.150 euro. De extra kosten voor lage temperatuur verwarming (LTV) zijn niet altijd nodig.
Hieronder zie je de kosten van een volledig elektrische warmtepomp van 8 kW met buitenunit. Dit vermogen is meestal geschikt voor een tussenwoning, hoekwoning of kleine 2 onder 1 kap. Voor een (heel) goed geïsoleerd huis heb je wat minder vermogen nodig, voor een groot huis wat meer.
| Kosten voor | Volledig elektrische warmtepomp met buitenunit (8 kw) |
|---|---|
| Aanschaf gemiddeld (inclusief installatie en btw) | 12.000 euro |
| Extra kosten aanleggen LTV | 3.500 euro |
| Subsidie gemiddeld | 3.150 euro |
Besparing warmtepomp met buitenunit
Hoeveel je met een warmtepomp bespaart, hangt af van je woningtype en de isolatie van je huis. Maar in wat voor huis je ook woont, je gaat altijd besparen! We laten het eerst zien voor een goed geïsoleerde hoekwoninggemiddelde hoekwoning. Wil je weten wat je in jouw woning bespaart? Bekijk dan de tabellen met besparing per woningtype.
In een goed geïsoleerde hoekwoning met 2 personen verbruik je jaarlijks zo’n 1.000 kuub gas voor verwarming en warm water. Met een warmtepomp vervang je het gasverbruik door stroom. Daarmee ben je een stuk goedkoper uit. Met de gemiddelde gas- en stroomprijs voor de jaren 2025-2040 bespaar je met een warmtepomp met buitenunit ongeveer 1.000 euro per jaar (inclusief het vastrecht voor de gasaansluiting die weg kan).
| Apparaat | Energieverbruik per jaar voor verwarming en warm water (m3 en kWh) | Kosten per jaar bij 1,45 euro/m3 en 0,25 euro/kWh | Kosten per jaar bij 1,45 euro/m3 en 0,37 euro/kWh |
|---|---|---|---|
| Hr-ketel | 1.010 m3 gas + 180 kWh stroom | 1.510 euro | 1.530 euro |
| Vastrecht gasaansluiting | 290 euro | 290 euro | |
| Warmtepomp met buitenunit 8 kW | 3.200 kWh | 800 euro | 1.180 euro |
| Je bespaart per jaar | 1.000 euro | 640 euro |
Kosten en subsidie voor een warmtepomp van 8kW. Het subsidiebedrag is afhankelijk van het vermogen en energielabel van de warmtepomp. Voor een lucht-water warmtepomp van 8 kW met een A++ energielabel krijg je ongeveer 3.150 euro subsidie. Lees meer op Subsidies.
Besparing berekend voor een goed geïsoleerde hoekwoning met 2 personen. Goed geïsoleerd wil zeggen: in dak en vloer zit goede isolatie, in de buitenmuur matige isolatie (na-isolatie spouw) en in de ramen in de woonkamer en de slaapkamers hr++.
Huishouden. We gaan uit van een huishouden van 2 personen. Is jouw huishouden groter, bijvoorbeeld 4 personen? Dan valt de besparing lager uit. Dat komt doordat er in een groter huishouden meer warm water in de keuken en de douche wordt gebruikt. Dit warme water wordt tot hogere temperaturen verwarmd dan het verwarmingswater, en daarvoor verbruikt de warmtepomp meer energie.
Energieprijzen. Milieu Centraal rekent voor de jaren 2025-2040 met een gasprijs van 1,45 euro per kuub (m3) gas, en 25 cent voor een kilowattuur stroom. Dit is de gemiddelde gas- en stroomprijs die voor deze jaren wordt verwacht. Dit doen we omdat de besparing niet eenmalig is, maar jaarlijks terugkeert. Op dit moment (januari 2024) is de gasprijs toevallig hetzelfde, maar de stroomprijs is hoger: 37 cent. Daarom rekenen we in de tabellen ook uit wat in 2024 de besparing wordt met deze hogere stroomprijs.
Besparing per woningtype
Wat bespaar je in jouw type woning die redelijk of goed geïsoleerd is?
| Isolatie | Energieverbruik cv-ketel per jaar | Energieverbruik volledige warmtepomp per jaar | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,25 euro/kWh | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,37 euro/kWh |
|---|---|---|---|---|
| redelijk | 1080 m3 gas + 190 kWh stroom | 3360 kWh stroom | € 1060 | € 680 |
| goed | 810 m3 gas + 150 kWh stroom | 2750 kWh stroom | € 820 | € 500 |
| Isolatie | Energieverbruik cv-ketel per jaar | Energieverbruik volledige warmtepomp per jaar | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,25 euro/kWh | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,37 euro/kWh |
|---|---|---|---|---|
| redelijk | 1260 m3 gas + 210 kWh stroom | 3750 kWh stroom | € 1230 | € 810 |
| goed | 1010 m3 gas + 180 kWh stroom | 3190 kWh stroom | € 1000 | € 640 |
| Isolatie | Energieverbruik cv-ketel per jaar | Energieverbruik volledige warmtepomp per jaar | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,25 euro/kWh | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,37 euro/kWh |
|---|---|---|---|---|
| redelijk | 1410 m3 gas + 230 kWh stroom | 4100 kWh stroom | € 1370 | € 900 |
| goed | 1120 m3 gas + 200 kWh stroom | 3440 kWh stroom | € 1110 | € 720 |
| Isolatie | Energieverbruik cv-ketel per jaar | Energieverbruik volledige warmtepomp per jaar | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,25 euro/kWh | Besparing bij gasprijs van 1,45 euro/m3 en stroomprijs van 0,37 euro/kWh |
|---|---|---|---|---|
| redelijk | 1920 m3 gas + 310 kWh stroom | 5180 kWh stroom | € 1860 | € 1270 |
| goed | 1510 m3 gas + 250 kWh stroom | 4250 kWh stroom | € 1480 | € 1000 |
Alternatief: bodem, PVT-panelen of monoblock
Een bodemwarmtepomp haalt de warmte niet uit de buitenlucht, maar uit de bodem. Voor de aanleg van de bodembron worden er diepe gaten in de grond geboord. Hiervoor heb je voldoende ruimte nodig in je tuin en je tuin moet toegankelijk zijn voor de aanleg van de bron. Lees op de website van Milieu Centraal meer over de warmtepomp met bodembron.
Een warmtepomp kan ook warmte halen uit panelen op het dak: PVT-panelen. Deze panelen wekken stroom op én halen warmte uit het zonlicht en de buitenlucht. Je hebt wel voldoende ruimte nodig op het dak en de aanschafkosten zijn hoger dan die voor een standaard warmtepomp met buitenunit. Lees op de website van Milieu Centraal meer over de warmtepomp met pvt-panelen.
Je kunt ook kiezen voor een monoblock-warmtepomp. Hierin zijn de binnen en buitenunit samengevoegd in één apparaat. Daardoor is het apparaat wel groter en heb je meer ruimte nodig. Lees op de website van Milieu Centraal meer over de monoblock voor binnen en de monoblock voor buiten.
Nieuwbouw
Het energieverbruik van de warmtepomp is berekend voor een bestaande woning waarvan de isolatie en installaties zijn verbeterd. In een nieuwbouwwoning is een warmtepomp nog zuiniger: een nieuwbouwhuis heeft namelijk zeer goede isolatie, ventilatie en vloerverwarming. Daardoor kan de warmtepomp met een nog lagere verwarmingstemperatuur en verbruikt hij minder stroom. Dat betekent ook: lagere energiekosten per jaar.
De ervaring van Piet
De belangrijkste reden is natuurlijk dat ik geen gas meer gebruik
Piet vertelt in de video waarom hij heeft gekozen voor een warmtepomp. En waarom hij zo blij is dat hij nu van het aardgas af is.
Een woonwijk met rijtjeshuizen en flatgebouwen. Piet, een zestiger, staat voor zijn huis en filmt zichzelf.
PIET: “Ik ben Piet. Dit is mijn huis. Op het dak staat de warmtepomp, want ik ben van het gas af voor het milieu.”
(VROLIJKE MUZIEK)
Het logo van Milieu Centraal verschijnt.
Een rij huizen in een nieuwbouwwijk. Piet staat op het platte dak naast de warmtepomp. Er liggen ook enkele zonnepanelen.
PIET: “Ik heb gekozen voor een warmtepomp die warmte uit de lucht haalt.”
Er verschijnt een geanimeerde pijl die wijst naar de warmtepomp, met de tekst: 'volledige warmtepomp'.
PIET: “Je hebt natuurlijk een ander systeem, dat werkt op warm water. Dan moet er een buis van 50 tot 100 meter de grond in. Maar dat is duurder. De belangrijkste reden is natuurlijk dat ik geen gas meer gebruik. En hier heb ik gewoon warmte uit de lucht, ter plekke.”
Piet loopt buiten met een ladder over zijn schouder. Binnen in de keuken vertelt hij verder.
PIET: “Ik heb een huis dat twaalf jaar oud is. Dus het is heel goed geïsoleerd. Ik had zonnepanelen, dus mijn eigen electriciteit. Ik hoefde geen aparte radiatoren, ik hoefde niks speciaals aan te leggen. Het enige is: je kunt niet meer op gas koken. Dus je moet een inductieplaat hebben.”
Piet legt zijn hand op de kookplaat.
Een pijl wijst naar de kookplaat, met de tekst: 'inductie koken'.
Piet bevindt zich weer op het dak, bij de zonnepanelen.
PIET: “Ik heb binnen een apparaat en ik heb hier een buitenapparaat."
Een pijl wijst naar het apparaat en vermeldt dat het om een 'buiten unit' gaat.
PIET: "Die staat op het dak. Deze is om de warmte uit de lucht te halen. Als hij heel hard draait, ‘s winters, maakt hij wat lawaai. Maar hier op het platte dak geeft het niet. En het scheelt een hoop hoor. Gas is duur.”
Piet staat weer binnen voor een binnenunit, ongeveer even groot als een cv. Daaronder staat een vrij groot buffervat.
PIET: “Dit is de machinekamer van het huis. En het vraagt inderdaad wat meer plek dan een klassieke cv met gas. Dit is de binnenunit van de warmtepomp, de warmte wordt hier afgegeven aan het water. En dit is een buffervat van 200 liter. Dus je hebt altijd een soort vat nodig waar het warme water in bewaard wordt.”
Piet zit in een werkkamer achter een bureau.
PIET: “In het hele proces heb je natuurlijk een feestelijk kickenmoment. En dat is als de meneer van het energiebedrijf aanbelt en met een grote waterpomptang je gasmeter komt dichtdraaien. Dan besef je: ja, ik ben inderdaad van het gas af.”
Piet heeft een baby op de arm.
PIET: “Ik heb nu twee jaar die warmtepomp en er is niets veranderd. Ik heb nog steeds hetzelfde warme water, nog steeds dezelfde electriciteit, ik kook nog steeds hetzelfde. Het enige dat nieuw is, dat is dat ik een kleindochter heb die hier eindeloos warm water in bad heeft.”
Een pijl wijst naar het kleindochtertje, die haar als 'nieuw' bestempelt.
Beeldtekst:
Tip
PIET: “Doe het. Doe het morgen, maar zorg eerst dat je goed geïnformeerd bent. En de beste manier om je te informeren is toch om te gaan kijken bij iemand die er één heeft.
(VROLIJKE MUZIEK)
Beeldtekst:
Bekijk andere ervaringen
Daaronder staat een suggestie voor een andere video van Milieu Centraal over vloerisolatie, die te bekijken is.
Beeldtekst:
Milieucentraal.nl/warmtepomp
Het geluid van de warmtepomp
In de buitenunit van de warmtepomp zitten een ventilator en compressor die geluid maken als de warmtepomp aan is. Dat is vooral in de herfst, winter en het vroege voorjaar, als je de ramen dicht hebt en geluiden van buiten dus minder hoort. De meeste mensen hebben er in de praktijk weinig last van. Bovendien zijn er manieren om het geluid te beperken of dempen, bijvoorbeeld met een geluiddempende ombouw. Op milieucentraal.nl vind je veel tips om de buitenunit op een slimme plek neer te zetten en het geluid te beperken.
Tips volledig elektrische warmtepomp
-
Kies als het kan voor een warmtepomp met een natuurlijk koudemiddel, bijvoorbeeld propaan. Dat heeft een heel lage klimaatimpact. Propaan zit bijvoorbeeld in een monoblock warmtepomp voor buiten. Meer weten over het de impact van het koudemiddel? Kijk op milieucentaal.nl.
-
Is je huis vóór 1992 gebouwd? Zorg eerst dat de isolatie van je huis overal redelijk tot zeer goed is.
-
De warmtepomp werkt met een lagere temperatuur van het verwarmingswater. Zorg daarom dat de radiatoren en vloerverwarming voldoende warmte af kunnen geven. Je kan de warmte-afgifte van een radiator verbeteren met een radiatorventilator (een simpel apparaatje dat je onder de verwarming klikt). Is dat niet voldoende, dan kan je een of meer radiatoren vervangen door grotere of modernere.
-
Verwarmen met een warmtepomp werkt anders dan met een cv-ketel. Met een warmtepomp warmt je huis trager op. Daarom is het goed om de instelling van de thermostaat constanter te houden.
-
Bij een warmtepomp met buitenunit maakt de ventilator van de buitenunit geluid als de warmtepomp aan staat. Voorkom geluidsoverlast voor jezelf en voor de buren en zet de buitenunit op een slimme plek neer. Er zijn geluiddempende kasten die je om de buitenunit neer kan zetten. Kijk voor meer tips op milieucentraal.nl/warmtepompen.
-
Kies voor een gecertificeerd installatiebedrijf. Voor een warmtepomp met buitenunit moet het bedrijf het BRL 100 certificaat hebben. De monteur zelf moet het certificaat BRL 200 F-gassen hebben. Dat is wettelijk verplicht om te voorkomen dat er koudemiddelen vrijkomen (dat zijn zeer sterke broeikasgassen). Voor het installeren van een monoblock of een warmtepomp met natuurlijk koudemiddel zijn geen BRL-certificeringen nodig (mogelijk verandert dit in de toekomst).
-
In sommige gemeenten zijn er plannen om woonwijken van het aardgas af te koppelen. In een deel van de wijken komt mogelijk een duurzaam warmtenet in plaats van een ‘all-electric’ oplossing met warmtepompen. Vraag je gemeente of er plannen zijn, en op welke termijn.
Voorbeeld van een volledige warmtepomp die in de bijkeuken staat, naast de koelkast en magnetron.
Hier staat de binnenunit van de volledige warmtepomp op zolder, weggewerkt in een kast.
Lees meer over de volledig elektrische warmtepomp
Een warmtepomp haalt warmte uit de lucht, bodem of het grondwater. Met een elektrische pomp wordt deze warmte opgewaardeerd tot een hogere temperatuur waarmee je het huis kunt verwarmen. Bij een volledig elektrische warmtepomp heb je geen hr-ketel op gas - en als je ook elektrisch kookt dus ook geen gasaansluiting - meer nodig. Een volledig elektrische warmtepomp werkt met lage temperatuur verwarming (LTV), namelijk vloer- en wandverwarming of lage temperatuur radiatoren. Daarmee kun je de warmte via een groter oppervlakte door het huis verspreiden, en kan je huis toch goed warm worden. Een voorwaarde is wel dat je huis goed geïsoleerd is.
Een warmtepomp die warmte uit de lucht haalt heet een lucht-water-warmtepomp (of lucht-lucht-warmtepomp als je de ruimtes verwarmt met warme lucht). Een warmtepomp die de warmte uit de bodem haalt noemen we een bodemwarmtepomp.
Wil je meer weten over de volledige warmtepomp? Kijk dan eens op milieucentraal.nl.
Een warmtepomp gaat veel efficiënter met energie om dan een cv-ketel op gas. Dat maakt de warmtepomp duurzaam. Doordat een warmtepomp gebruik maakt van omgevingswarmte, produceert hij met 1 kW opgenomen elektrisch vermogen gemiddeld 4 kW warmte (een 'COP' van 4), een rendement van 400 procent als je rekent met de stroom uit het stopcontact. Maar stroom moet je opwekken. Tel je dat mee, ligt het rendement van een volledige warmtepomp op lucht op 140 tot 200 procent voor verwarming, en 80 tot 140 procent voor warm water. Dat is veel hoger dan het rendement van een hr-ketel op gas (93 procent voor verwarming en 70 procent voor warm water).
Het jaarrendement van een bodem-warmtepomp is fors hoger dan van een lucht-warmtepomp. Dit kan namelijk 270 procent zijn voor verwarming en 160 procent voor warm water (het opwekken van stroom meegerekend). Een bodem-warmtepomp is meestal wel duurder dan een lucht-warmtepomp, maar daar staat tegenover dat hij minder stroom verbruikt. Een ander voordeel van de bodem-warmtepomp is, dat je je huis er 's zomers mee kunt koelen.
Hoe groener die stroom is, hoe duurzamer de warmtepomp wordt. Maar zelfs met de huidige stroommix, die deels groen is en deels grijs, is er al milieuwinst.
De overheid gaat vanaf 2026 waarschijnlijk eisen (via een normering) dat nieuwe verwarmingsinstallaties efficiënter zijn dan de huidige cv-ketels. Dat betekent dat als je vanaf 2026 je cv-ketel gaat vervangen, je verplicht bent om minimaal een hybride warmtepomp te installeren. Ook een volledig elektrische warmtepomp of aansluiting op een warmtenet is mogelijk.
Op deze verplichting komen uitzonderingen, als een woning niet goed te verwarmen is met een (hybride) warmtepomp of als het teveel kost. Bij een uitzondering ben je dus niet verplicht om een efficiënter alternatief te laten installeren bij vervanging van de huidige cv-ketel. De uitzonderingen zijn vooralsnog:
- Bij een terugverdientijd van langer dan 7 jaar.
- Voor monumenten en gestapelde bouw (bijvoorbeeld een appartementencomplex/flat).
- Wanneer de woning binnen 10 jaar op een collectieve wijkoplossing, zoals een warmtenet, wordt aangesloten.
- Wanneer de buitenunit niet binnen de geluidsnormen kan worden geplaatst.
De plannen worden de komende tijd verder uitgewerkt. Zo is de terugverdientijd van een warmtepomp afhankelijk van veel factoren en is het nog niet duidelijk hoe de overheid deze gaat berekenen. Meer informatie over deze verplichting vind je op de website van de Rijksoverheid.
Heb of krijg jij een warmtepomp? Deel je energieverbruik!
Om de prestatie van warmtepompen te bestuderen, doen RVO, Techniek Nederland en Netbeheer Nederland een onderzoek: de Installatiemonitor. Iedereen met een warmtepomp en slimme meter kan meedoen. Deelnemen is heel makkelijk: je geeft toestemming om je slimme meter uit te lezen, waarna deze gegevens geanonimiseerd verzameld en geanalyseerd worden. Het onderzoek loopt tot eind juni 2026. Als je wilt, kun je jaarlijks een rapport ontvangen over het energieverbruik van jouw eigen warmtepomp.
Vind jouw energieloket
Bij het energieloket van jouw gemeente kun je terecht met vragen en voor onafhankelijk advies. Veel informatie vind je via de website, maar je kunt vaak ook bellen, chatten of een e-mail sturen.
Check of je de gemeentenaam goed hebt gespeld. Oude gemeentenamen van gefuseerde gemeenten staan niet in ons systeem. In enkele gemeenten is (tijdelijk) geen energieloket. Lees meer over het krijgen van persoonlijk advies en het vinden van een bedrijf of adviseur.